“Ovacık çanı” literatüre kazandırıldı

Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü

Botanik Anabilim Kısmı öğretim üyeleri Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve Doç. Dr.

Ademi Fahri Pirhan ile Doktora Öğrencisi Tuğkan Özdöl tarafından Tunceli’de

yeni bir bitki tipi keşfedildi. Tunceli’nin Ovacık ilçesi güzergahında yer alan,

Munzur Çayı boyunca uzanan kanyon kaya duvarlarında keşfedilen

Çançiçeğigillere (Campanulaceae) ilişkin çeşide “Ovacık çanı” ismi verildi. Ege

Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Türkiye’nin endemik bir türünü

daha literatüre kazandıran bilim takımını tebrik ederek muvaffakiyetler diledi.

Bitkinin keşif sürecini anlatan Prof. Dr. Hasan Yıldırım, proje

yürütücülüğünü yaptığı ve TÜBİTAK tarafından desteklenen 1001 araştırma

projesi olan “Türkiye Çançiçeklerinin Revizyonu” kapsamında 2014-2018

yılları ortasında 65 vilayette takım olarak gerçekleştirdikleri çalışma esnasında 2015

yılında bu bitkiyi Ovacık civarındaki kanyon duvarlarında topladıklarını ifade

etti. Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Üzerine uzun yıllardır yapılan çalışmalar

sonucunda meşeçanı (Campanula quercetorum) tipinin bir alt çeşidi yeni bir alt

tür olduğu sonucuna varılmıştır. Sonraki süreçte, bitkinin yeni oluşuna ilişkin

akademik makaleyi hazırlayarak bilim dünyasına tanıttık. Cinsin makalesi,

ülkemizde kıymetli bir taksonomik botanik mecmuası olan ‘Türler ve Habitatlar’

isimli bilimsel mecmuada yayımlandı. Bitki, bilimsel ismi olarak ağır çiçek

yapısına sahip oluşundan ötürü Campanula quercetorum subsp. densiflora ismi

verdik. Türkçe ismi ise yayılış gösterdiği bölge olan Ovacık’tan esinlenerek

Ovacık çanı ismini tercih ettik” diye konuştu.

“Bu çalışma ile çan çiçeği sayısı 133’ye yükseldi”

Türkiye’nin çan çiçekleri açısından hayli değerli bir gen merkezi

olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yıldırım, “Dünyada çan çiçeklerinin 420 civarında

türü var ve bunun 131’i ülkemizde bulunuyor. Ülkemiz, çan çiçekleri için önemli

bir gen merkezidir. Kelam konusu 132 çan çiçeğinden 69’i ise endemik. Bu çalışma

ile çan çiçeği sayısı 133’ye yükseldi ve 70 tanesi ise ülkemiz endemiği haline

geldi. Çan çiçeklerinin en kıymetli özelliklerinden biri süs bitkisi özelliğinin çok

fazla olmasıdır. Çan çiçekleri üzerine peyzaj boyutta da çalışmalar yapıyoruz.

Bu biçimde tabiatta mevcut genetik potansiyeli kültüre alıp süs bitkisi olarak ülke

ekonomisine kazandırma çalışıyoruz” dedi.

Bitki üzerine kimi tehditler olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Yıldırım,

özellikle gerçekleştirilen birtakım yol genişletme çalışmaları ve hayvan otlatmaları

ile bitkinin önemli manada ziyan gördüğünü vurguladı. Bitkinin yalnızca Munzur

Çayı boyunca takip eden kanyon duvarlarında olduğunu söz eden Prof. Dr.

Yıldırım, bitkinin gelecek kuşağına ait dikkatli müdafaa çalışmalarına ihtiyaç

olduğunu söyledi.