Öğr. Gör. Dr. Kişi, “Atatürk, yalnızca Türklerin değil tüm dünyanın etkilendiği bir liderdir”

Ege Üniversitesi Atatürk Unsur ve İnkılapları Bölümü

Öğr. Gör. Dr. Şule Sevinç Kişi, Atatürk’ün Ankara’ya gelişinin yıl dönümünde, o

dönemde Ankara’nın başşehir olmasının kabul sürecini ve Atatürk’ün Türk

milleti ile olan güçlü bağını anlattı.

Tarih uzunluğu Türk devletlerinin içerisinde harika bir durum olduğu

zaman, yeni bir devletin çatısı altında toplanabildiğini vurgulayan Öğr. Gör. Dr.

Kişi, “Cumhurbaşkanlığı Forsu’nda bulunan Türk devletleri bize Türk milletinin

dünyada bilinen eski devlet geleneğini oluşturma marifeti gösterebilen, bir

devleti yıkıldığında yeni bir devlet çatısı altında birleşerek örgütlenmeyi

başarabilen bir millet olduğunu göstermektedir. Tıpkı Anadolu Selçuklu

Devleti’nin yıkılmasından sonra Anadolu’da evvel pek çok sayıda Türk

beyliğinin kurulması, bu beyliklerden biri olan Osmanlı Beyliği’nin Osman Gazi

önderliğinde 623 yıl sürecek uzun ömürlü Osmanlı Devleti’ne dönüşmesinde

olduğu üzere, bu defa de Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’nda yenilmesi

ve dağılmasıyla Atatürk’ün önderliği altında yeni bir Türk devletinin kurulması

da Türk milletine mahsus devlet kurma hasletinin doğal bir sonucu olarak görmek

gerekir” dedi.

“Ankara, Sivas’a göre stratejik açıdan çok elverişli bir yerdeydi”

Ankara’nın irtibat ve ulaşım imkânlarının öteki vilayetlere nazaran daha elverişli

olduğunu söyleyen Öğr. Gör. Dr. Kişi, “Heyet-i Temsiliye Lideri Mustafa

Kemal Paşa’nın Sivas’ta yaptığı kumandanlar toplantısında, Sivas’tan ülkeyi

yönetmenin zahmeti nedeniyle Heyet-i Temsiliye merkezinin neresi olacağı

konusu tartışılmış ve Mustafa Kemal Paşa’nın önerisi ile Ankara seçilmişti.

Çünkü Ankara Sivas’a göre stratejik açıdan çok elverişli bir yerdeydi ve aynı

zamanda 20 Kolordu’nun merkeziydi. Ayrıyeten İstanbul’dan gelen demiryolu

Ankara’da sona eriyordu ve İstanbul’un yanı sıra Anadolu’nun batı ve güneyine

ulaşmaya da imkân veriyordu. Öte yanda Sivas haberleşme ve ulaştırma

olanakları açısından da uygun değildi. Bazen İstanbul’dan gönderilen telgraf ve

mektuplar Ankara’da özetlenerek Sivas’a bildiriliyordu. Bu münasebetlerle birlikte

siyasi ve askeri gelişmelere daha yakın olmak, düşman işgal bölgelerine,

özellikle de asıl savaşın geçeceği Batı Cephesi’ne daha yakın olmak için Temsil

Heyeti 18 Aralık’ta Sivas’tan Ankara’ya gerçek hareket etti. Heyet-i Temsiliye

Başkanı Mustafa Kemal Paşa öbür heyet üyeleriyle birlikte Kayseri, Mucur,

Hacıbektaş, Kırşehir ve Kaman güzergâhını izleyerek 27 Aralık 1919 Pazartesi

günü Ankara’ya geldiler. Ankara artık, Ulusal Uğraş hareketinin kalbi ve

merkezi durumuna gelen bir simge kent olacaktı” dedi.

“Ankara Mustafa Kemal Paşa’yı coşkuyla karşıladı”

Atatürk’ün Ankara’ya ulaştığı vakit halkın yansısının coşkulu ve olumlu

olduğunu belirten Öğr. Gör. Dr. Kişi, “Bu soğuk kış gününde Mustafa Kemal

Paşa’ya inanan ve güvenen bütün Ankaralılar ve etraftan koşup gelenler büyük

bir coşkuyla karşılamaya katıldılar. Atatürk bu coşkulu karşılamadan haklı bir

mücadelede halkın takviyesini yanında görmekten çok mutlu oldu, gerçek yolda

bulunduklarına dair inanç tazeledi. Ankara’nın Ulusal Mücadele’nin ve hükümet

merkezi olarak seçilmesinde kentin coğrafik ve stratejik pozisyonu kadar halkının

Mustafa Kemal Paşa’ya inancı, itimadı ve sevgisi de tesirli oldu. O günlerde

çekilmiş olan fotoğraflara bakıldığında bu karşılıklı itimat bağını görmek

mümkündür. Atatürk’ün Türk milletiyle kurduğu sıcak gönül bağı kuşaktan

kuşağa aktarılarak günümüzde de hala devam etmektedir” dedi.

“Türkiye Devleti’nin yönetim merkezi Ankara’dır”

Atatürk’ün Ankara’yı başşehir seçmesi ile ilgili konuşan Öğr. Gör. Dr.

Kişi, “Bazı bireyler hükümetin tekrar İstanbul’a taşınması gerektiğini

savunuyorlardı. Öte yandan, İtilaf Devletlerince İstanbul’un 13 Kasım 1918’de

denizden ve 16 Mart 1920’de karadan kolaylıkla işgal edilmesi nedeniyle askeri ve

idari fikirler merkezin Orta Anadolu’da bir yer olması konusunda birçok kişi

hemfikirdi. Bu mevzu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde tartışıldıktan sonra

‘Türkiye Devleti’nin yönetim merkezi Ankara’dır’ hususu yazılı bir kanun teklifi

verildi. 13 Ekim 1923 tarihinde oylanarak Ankara’nın başşehir olması kabul

edildi. Elbet Ankara’nın, Türkiye’nin yönetim merkezi olarak kabul edilmesi,

devlet merkezinin İstanbul olması gerektiği yolundaki tartışmalara son verdiği

gibi, Atatürk açısından cumhuriyetin ilanı için de bir adımın daha atılmasına

neden olmuştu. Bu karar ayrıyeten Ulusal Mücadele’nin başından beri uygulanan

Ankara’nın İstanbul’a hâkim olacağı niyet ve kararının doğal bir sonucu idi”

diye konuştu.

“Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nın doğal lideriydi”

Atatürk’ün liderlik vasfını anlatan Öğr. Gör. Dr. Kişi, “ Mustafa Kemal

Paşa, Birinci Dünya Savaşı mağlubiyeti sonrası yok edilmek istenen Türk milletinin

ölüm kalım uğraşı olan Türk Kurtuluş Savaşı’nın ismine inanılan,

kendisine güvenilen doğal başkanı olarak ortaya çıktı. Türk milletini bağımsızlığa

ulaştırdıktan sonra Osmanlı Devleti’nin yıkıntıları üzerinde yeni bir Türk

devletinin kurulmasını sağladı. Çağdaşı olan başka önderlerden farklı olarak

Mustafa Kemal; askeri rüştiye, askeri idadi, harp okulu ve harp akademisinde

aldığı eğitimi kendi zekâsıyla birleştirerek yaşadığı süreç ve ortamı doğru

yorumlayabilen, çağa ve duruma uygun rasyonel tahliller üretebilen ve

ideolojilere kapılma kolaylığına sapmadan kendi başında oluşturduğu düşünce

bütünlüğünü bütün ömrü boyunca koruyabilen bir başkan oldu. Atatürk’ün tüm

hayatı boyunca sahip olduğu fikir ve aksiyonlarına bakıldığında gelgitlerin

olmadığı ve düşündüğü fikirleri başarıncaya kadar büyük bir kararlılıkla yoluna

devam ettiği görülmektedir. Atatürk, yalnızca Türkiye’de yaşayan Türklerin değil,

din, lisan, ırk, renk ayrımı olmadan Batı karşısında ezilen bütün toplumların ve

toplumsal başkanların etkilendiği bir başkandır. Onun Anadolu’da attığı adımlar,

sömürge altında yaşayan Asya ve Afrika’nın en ücra köşelerinde yankılandı.

Sadece 1920’lerde ve 1930’larda değil, Atatürk öldükten sonraki yıllarda bile

bağımsızlıklarına kavuşmak için çaba eden önderler Atatürk’ün ortaya

koyduğu deneyimden esinlenip yararlandılar. Bu nedenle yapılan anketlerde 20

yüzyılın başkanları ortasında Atatürk birinci sırada yer almaktadır” dedi.

“Türk milleti Atatürk’e duyduğu minneti her daim göstermiştir”

Cumhuriyetin vatandaşlara sağladığı imkânlar hakkında bilgiler veren

Öğr. Gör. Dr. Kişi, “Atatürk milletine âşık, kendini milletine adamış bir başkandır.

Buna karşılık olarak Türk milleti de O’na inanarak gönülden bağlanmış ve

gittiği her yerde büyük kalabalıklarla O’nu bağrına basmıştır. Günümüzde de

Türk milleti her vesileyle kıymetli günlerin yıl dönümlerinde olduğu üzere,

vefatının üzerinden uzun yıllar geçmesine karşın mevt yıldönümü olan 10

Kasımlarda Atatürk’ün ebedi istirahatgâhı olan Anıtkabir’e akın ederek, O’na

duyduğu bağlılığı minnet, hürmet ve sevgisini göstermeye devam etmektedir”

dedi.