Ege Üniversitesi Atatürk Unsur ve İnkılapları Kısmı Öğr. Gör. Dr. Şule Sevinç Kişi, Atatürk’ün Ankara’ya gelişinin yıl dönümünde, o periyotta Ankara’nın başşehir olmasının kabul sürecini ve Atatürk’ün Türk milleti ile olan güçlü bağını anlattı.
Ege Üniversitesi Atatürk Unsur ve İnkılapları Bölümü
Öğr. Gör. Dr. Şule Sevinç Kişi, Atatürk’ün Ankara’ya gelişinin yıl dönümünde, o
dönemde Ankara’nın başşehir olmasının kabul sürecini ve Atatürk’ün Türk
milleti ile olan güçlü bağını anlattı.
Tarih uzunluğu Türk devletlerinin içerisinde harika bir durum olduğu
zaman, yeni bir devletin çatısı altında toplanabildiğini vurgulayan Öğr. Gör. Dr.
Kişi, “Cumhurbaşkanlığı Forsu’nda bulunan Türk devletleri bize Türk milletinin
dünyada bilinen eski devlet geleneğini oluşturma marifeti gösterebilen, bir
devleti yıkıldığında yeni bir devlet çatısı altında birleşerek örgütlenmeyi
başarabilen bir millet olduğunu göstermektedir. Tıpkı Anadolu Selçuklu
Devleti’nin yıkılmasından sonra Anadolu’da evvel pek çok sayıda Türk
beyliğinin kurulması, bu beyliklerden biri olan Osmanlı Beyliği’nin Osman Gazi
önderliğinde 623 yıl sürecek uzun ömürlü Osmanlı Devleti’ne dönüşmesinde
olduğu üzere, bu defa de Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’nda yenilmesi
ve dağılmasıyla Atatürk’ün önderliği altında yeni bir Türk devletinin kurulması
da Türk milletine mahsus devlet kurma hasletinin doğal bir sonucu olarak görmek
gerekir” dedi.
“Ankara, Sivas’a göre stratejik açıdan çok elverişli bir yerdeydi”
Ankara’nın irtibat ve ulaşım imkânlarının öteki vilayetlere nazaran daha elverişli
olduğunu söyleyen Öğr. Gör. Dr. Kişi, “Heyet-i Temsiliye Lideri Mustafa
Kemal Paşa’nın Sivas’ta yaptığı kumandanlar toplantısında, Sivas’tan ülkeyi
yönetmenin zahmeti nedeniyle Heyet-i Temsiliye merkezinin neresi olacağı
konusu tartışılmış ve Mustafa Kemal Paşa’nın önerisi ile Ankara seçilmişti.
Çünkü Ankara Sivas’a göre stratejik açıdan çok elverişli bir yerdeydi ve aynı
zamanda 20 Kolordu’nun merkeziydi. Ayrıyeten İstanbul’dan gelen demiryolu
Ankara’da sona eriyordu ve İstanbul’un yanı sıra Anadolu’nun batı ve güneyine
ulaşmaya da imkân veriyordu. Öte yanda Sivas haberleşme ve ulaştırma
olanakları açısından da uygun değildi. Bazen İstanbul’dan gönderilen telgraf ve
mektuplar Ankara’da özetlenerek Sivas’a bildiriliyordu. Bu münasebetlerle birlikte
siyasi ve askeri gelişmelere daha yakın olmak, düşman işgal bölgelerine,
özellikle de asıl savaşın geçeceği Batı Cephesi’ne daha yakın olmak için Temsil
Heyeti 18 Aralık’ta Sivas’tan Ankara’ya gerçek hareket etti. Heyet-i Temsiliye
Başkanı Mustafa Kemal Paşa öbür heyet üyeleriyle birlikte Kayseri, Mucur,
Hacıbektaş, Kırşehir ve Kaman güzergâhını izleyerek 27 Aralık 1919 Pazartesi
günü Ankara’ya geldiler. Ankara artık, Ulusal Uğraş hareketinin kalbi ve
merkezi durumuna gelen bir simge kent olacaktı” dedi.
“Ankara Mustafa Kemal Paşa’yı coşkuyla karşıladı”
Atatürk’ün Ankara’ya ulaştığı vakit halkın yansısının coşkulu ve olumlu
olduğunu belirten Öğr. Gör. Dr. Kişi, “Bu soğuk kış gününde Mustafa Kemal
Paşa’ya inanan ve güvenen bütün Ankaralılar ve etraftan koşup gelenler büyük
bir coşkuyla karşılamaya katıldılar. Atatürk bu coşkulu karşılamadan haklı bir
mücadelede halkın takviyesini yanında görmekten çok mutlu oldu, gerçek yolda
bulunduklarına dair inanç tazeledi. Ankara’nın Ulusal Mücadele’nin ve hükümet
merkezi olarak seçilmesinde kentin coğrafik ve stratejik pozisyonu kadar halkının
Mustafa Kemal Paşa’ya inancı, itimadı ve sevgisi de tesirli oldu. O günlerde
çekilmiş olan fotoğraflara bakıldığında bu karşılıklı itimat bağını görmek
mümkündür. Atatürk’ün Türk milletiyle kurduğu sıcak gönül bağı kuşaktan
kuşağa aktarılarak günümüzde de hala devam etmektedir” dedi.
“Türkiye Devleti’nin yönetim merkezi Ankara’dır”
Atatürk’ün Ankara’yı başşehir seçmesi ile ilgili konuşan Öğr. Gör. Dr.
Kişi, “Bazı bireyler hükümetin tekrar İstanbul’a taşınması gerektiğini
savunuyorlardı. Öte yandan, İtilaf Devletlerince İstanbul’un 13 Kasım 1918’de
denizden ve 16 Mart 1920’de karadan kolaylıkla işgal edilmesi nedeniyle askeri ve
idari fikirler merkezin Orta Anadolu’da bir yer olması konusunda birçok kişi
hemfikirdi. Bu mevzu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde tartışıldıktan sonra
‘Türkiye Devleti’nin yönetim merkezi Ankara’dır’ hususu yazılı bir kanun teklifi
verildi. 13 Ekim 1923 tarihinde oylanarak Ankara’nın başşehir olması kabul
edildi. Elbet Ankara’nın, Türkiye’nin yönetim merkezi olarak kabul edilmesi,
devlet merkezinin İstanbul olması gerektiği yolundaki tartışmalara son verdiği
gibi, Atatürk açısından cumhuriyetin ilanı için de bir adımın daha atılmasına
neden olmuştu. Bu karar ayrıyeten Ulusal Mücadele’nin başından beri uygulanan
Ankara’nın İstanbul’a hâkim olacağı niyet ve kararının doğal bir sonucu idi”
diye konuştu.
“Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nın doğal lideriydi”
Atatürk’ün liderlik vasfını anlatan Öğr. Gör. Dr. Kişi, “ Mustafa Kemal
Paşa, Birinci Dünya Savaşı mağlubiyeti sonrası yok edilmek istenen Türk milletinin
ölüm kalım uğraşı olan Türk Kurtuluş Savaşı’nın ismine inanılan,
kendisine güvenilen doğal başkanı olarak ortaya çıktı. Türk milletini bağımsızlığa
ulaştırdıktan sonra Osmanlı Devleti’nin yıkıntıları üzerinde yeni bir Türk
devletinin kurulmasını sağladı. Çağdaşı olan başka önderlerden farklı olarak
Mustafa Kemal; askeri rüştiye, askeri idadi, harp okulu ve harp akademisinde
aldığı eğitimi kendi zekâsıyla birleştirerek yaşadığı süreç ve ortamı doğru
yorumlayabilen, çağa ve duruma uygun rasyonel tahliller üretebilen ve
ideolojilere kapılma kolaylığına sapmadan kendi başında oluşturduğu düşünce
bütünlüğünü bütün ömrü boyunca koruyabilen bir başkan oldu. Atatürk’ün tüm
hayatı boyunca sahip olduğu fikir ve aksiyonlarına bakıldığında gelgitlerin
olmadığı ve düşündüğü fikirleri başarıncaya kadar büyük bir kararlılıkla yoluna
devam ettiği görülmektedir. Atatürk, yalnızca Türkiye’de yaşayan Türklerin değil,
din, lisan, ırk, renk ayrımı olmadan Batı karşısında ezilen bütün toplumların ve
toplumsal başkanların etkilendiği bir başkandır. Onun Anadolu’da attığı adımlar,
sömürge altında yaşayan Asya ve Afrika’nın en ücra köşelerinde yankılandı.
Sadece 1920’lerde ve 1930’larda değil, Atatürk öldükten sonraki yıllarda bile
bağımsızlıklarına kavuşmak için çaba eden önderler Atatürk’ün ortaya
koyduğu deneyimden esinlenip yararlandılar. Bu nedenle yapılan anketlerde 20
yüzyılın başkanları ortasında Atatürk birinci sırada yer almaktadır” dedi.
“Türk milleti Atatürk’e duyduğu minneti her daim göstermiştir”
Cumhuriyetin vatandaşlara sağladığı imkânlar hakkında bilgiler veren
Öğr. Gör. Dr. Kişi, “Atatürk milletine âşık, kendini milletine adamış bir başkandır.
Buna karşılık olarak Türk milleti de O’na inanarak gönülden bağlanmış ve
gittiği her yerde büyük kalabalıklarla O’nu bağrına basmıştır. Günümüzde de
Türk milleti her vesileyle kıymetli günlerin yıl dönümlerinde olduğu üzere,
vefatının üzerinden uzun yıllar geçmesine karşın mevt yıldönümü olan 10
Kasımlarda Atatürk’ün ebedi istirahatgâhı olan Anıtkabir’e akın ederek, O’na
duyduğu bağlılığı minnet, hürmet ve sevgisini göstermeye devam etmektedir”
dedi.
