Türkiye Emeklisi Uçuruma Sürükleniyor!

DİSK-AR Raporu, Emeklilerin Yıllardır Süren Haklı İsyanını Belgelerle Ortaya Koydu

Türkiye’de milyonlarca emeklinin geçim savaşı artık gizlenemez boyutlara ulaştı.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) 25 Temmuz 2025’te yayımladığı “Türkiye’de Emeklilerin Durumu” başlıklı kapsamlı araştırma, Türkiye Emekli ve Emekçiler Federasyonu’nun yıllardır dile getirdiği “emeklilikte yoksulluk” gerçeğini bilimsel verilerle kanıtladı.
Rapor, 15,9 milyon emekli ve hak sahibinin—yani Türkiye nüfusunun yüzde 18,5’ini oluşturan dev bir kitlenin—sistematik biçimde yoksulluğa mahkûm edildiğini gözler önüne seriyor.

Emeklinin Geçmişi Gasp Ediliyor: “Refah Kaybı Değil, Hak Gaspı”

2003’te ortalama emekli aylığı, asgari ücretin yüzde 36 üzerinde iken bugün asgari ücretin yüzde 22 altına düşmüş durumda.
Bu dramatik değişim, sadece ekonomik bir gerileme değil; emeklinin alın terine ve geçmiş haklarına doğrudan bir müdahale anlamına geliyor.

2002 yılında ortalama emekli aylığı, kişi başına düşen milli gelirin yüzde 46,4’ü düzeyindeydi. 2025 itibarıyla bu oran yüzde 29’a geriledi.
Nüfus içinde payı artan emekliler, refah pastasından bilinçli politikalarla dışlanıyor.

AB Ortalaması %9,8 — Türkiye %3,7’de!

DİSK-AR raporu, Türkiye’nin emeklisine ne kadar az kaynak ayırdığını da açıkça ortaya koyuyor.
Avrupa Birliği’nde (AB-27) emekli aylığı ödemelerinin GSYH’ye oranı ortalama %9,8 iken, Türkiye’de bu oran sadece %3,7.
Uzmanlara göre bu fark, Türkiye’nin sosyal devlet ilkesinden ne kadar uzaklaştığının acı bir göstergesi.

Üstelik, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yapılan bütçe transferleri 2009–2024 arasında ciddi biçimde düşürülmüş durumda.
Bu durum, SGK’yı sürekli bir açık sarmalına ve milyonlarca emekliyi sürdürülemez bir geçim krizine sürüklüyor.

Emekli Çalışmak Zorunda: Dinlenme Hakkı Yok Edildi

Düşük emekli aylıkları yüzünden milyonlarca kişi yeniden iş hayatına dönmek veya iş aramak zorunda kalıyor.
2002’de yüzde 36,6 olan çalışan ya da iş arayan emekli oranı, 2024 sonunda yüzde 65,7’ye yükseldi.
Bu tablo, “emeklilik” kavramının anlamını fiilen ortadan kaldırdı:
Emekli artık dinlenmiyor, hayatta kalmak için yeniden çalışmak zorunda bırakılıyor.

“Emekli Sayısı Çok” Söylemi: Bilimsel Gerçeklerle Çürütüldü

DİSK-AR’ın verilerine göre, Sosyal Güvenlik Destek Primi kapsamında çalışanlar da hesaba katıldığında Türkiye’nin aktif/pasif oranı 1,75 düzeyinde.
Bu oran, Avrupa ülkeleri ortalaması olan 1,5’ten daha yüksek.
Yani “emekli sayısı fazla” söylemi tamamen asılsız ve manipülatif.
Sorun emekli sayısında değil, emekli aylıklarının insanca yaşam sınırının altına çekilmesinde.

Federasyondan Sert Çağrı: “Artık Yeter!”

Türkiye Emekli ve Emekçiler Federasyonu, bu vahim tabloya karşı acil eylem planı çağrısında bulundu.
Federasyonun talepleri net:

• Emekli aylıkları enflasyon ve büyüme oranları dikkate alınarak insanca yaşanabilir seviyeye çıkarılmalı, geçmiş kayıplar telafi edilmelidir.

• Ortalama emekli aylığı asgari ücretin üzerine yükseltilmeli; kişi başına düşen GSYH’ye oranı Avrupa standartlarına yaklaştırılmalıdır.

• SGK’ya bütçe transferleri artırılmalı, kurumun mali yapısı güçlendirilmelidir.

Federasyon açıklamasında şu ifadeye yer verdi:

“Bu ülkenin emekçileri olarak, hakkımız olan onurlu yaşamı elde edene kadar susmayacağız. Emeklilik, lütuf değil; yıllarca ödenen emeğin karşılığıdır!”

“Mücadelemiz Sürecek”

Emekli ve Emekçiler Dernekleri Federasyonu Siyasi Partilerden Sorumlu Başkan Yardımcısı,
Bursa Emekli ve Emekçiler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı
ve Bursa Kent Konseyi Emekliler Çalışma Grubu Temsilcisi Sedat Hastürk, açıklamasını şu sözlerle tamamladı:

“DİSK-AR raporu, yıllardır dile getirdiğimiz gerçeğin bilimsel ispatıdır.
Emekliler uçuruma sürükleniyor. Biz bu gidişe razı değiliz.
Türkiye’deki her emeklinin insanca, onurlu bir yaşam hakkı için mücadelemiz sürecektir.”