Lozan Antlaşması: Cumhuriyet’in Tapusu, Halkın Onurudur

24 Temmuz 2025 – Bursa Ulusal Günler Platformu Basın Açıklaması

Açılış Konuşması

Bursa Ulusal Günler Platformu adına yapılan konuşmada:

• Lozan’ın tarihsel önemine,

• Günümüzde gençlerin Lozan’ı anlamasının gerekliliğine,

• Katkı sunan kurum, kişi ve özellikle genç katılımcılara teşekkür edilerek,

• Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü başta olmak üzere, Milli Mücadele kahramanları saygıyla anıldı.

Lozan Antlaşması’nın Tarihsel Önemi

Mustafa Kemal Atatürk’ün ifadesiyle:

“Lozan, Türk milletine karşı asırlardır hazırlanmış Sevr suikastının yıkılışını belgeleyen, tarihe eşi geçmemiş bir siyasi zaferdir.”

Lozan’ın kazanımları:

• Sevr Antlaşması tarihe gömüldü, Türkiye’nin bağımsızlığı tescillendi.

• Kapitülasyonlar kaldırıldı, ekonomik bağımsızlık sağlandı.

• Azınlıklar ve Boğazlar gibi sorunlar çözüldü.

• Türkiye, uluslararası arenada eşit bir devlet olarak tanındı.

Lozan’ın Arkasındaki Direnç ve Diplomatik Zafer

İsmet Paşa’nın Lord Curzon’a verdiği tarihi cevap hatırlatıldı:

“Siz sadece Yunanistan’ı yenmediniz; Fransızları, İtalyanları, isyancıları ve sizi de yendik. Asıl sizi yendik!”

Günümüzle Bağlantı ve Uyarılar

• Lozan’a yönelik itibarsızlaştırma çabaları, Cumhuriyet’in kuruluş ruhuna saldırıdır.

• “Lozan’ın gizli maddeleri var” gibi iddialar bilimsellikten uzaktır ve çürütülmüştür.

• Cumhuriyet ve laiklik karşıtı çevrelerin söylemleri tarihi ters yüz etme çabasıdır.

Lozan: Sadece Geçmiş Değil, Geleceğin de Teminatı

• Lozan, sadece bir barış antlaşması değil, halkın iradesiyle bağımsızlık ve egemenlik ilanıdır.

• Bugün bu mirasa sahip çıkmak, geleceğe sahip çıkmaktır.

Platformun Çağrısı

Cumhuriyet’in her bir yurttaşına çağrı:

“Lozan’a sahip çıkmak, Türkiye’ye sahip çıkmaktır!”

Açıklamayı Yapan Kurumlar (Bursa Ulusal Günler Platformu):

• 29 Ekim Cumhuriyet Kadınları Derneği

• Atatürkçü Düşünce Derneği Bursa Şubesi

• Birleşik Kamu-İş Bursa Temsilciliği

• Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Bursa Şubesi

• Memleket Sevdalıları Derneği

• Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği

• Bursa Kent Konseyi

• Osmangazi, Nilüfer ve Gemlik Kent Konseyleri

 Bu tür tarihi dönüm noktalarının hatırlanması ve doğru aktarılması; sadece geçmişe saygı değil, aynı zamanda geleceğe yön verme sorumluluğudur. Lozan’ın yıldönümünde yapılan bu açıklama, sadece bir anma değil, ulusal egemenliğe, demokrasiye ve halk iradesine sahip çıkma çağrısıdır.

Sayın Protokol, Demokratik Kitle Örgütlerimizin çok kıymetli üyeleri Lozan Antlaşması’ nın öneminin bir kez daha hatırlanması, gençlerimizin gelecekleri için mutlaka benimsemesi gerektiği sıcak siyasi günlerden geçerken, yine insanın doğayı tahrip etmesinden kaynaklı yaşadığı iklim bozukluğunun etkileri de olan bu sıcak günde burada olmanız konuya olan hassasiyetinizin ne kadar yüksek olduğunu göstermektedir. Hepinize Bursa Ulusal Günler Platformu adına teşekkür ediyor ve hoş geldiniz diyorum.

Her şeyden önce ülkemizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve Lozan Antlaşmasını başarıyla sonuçlanmasını sağlamış olan İsmet İnönü, silah ve fikir arkadaşlarını saygı ve minnetle anıyor; sizleri 1 dk lık saygı duruşu ve İstiklal Marşı okumaya davet ediyorum.

Kökleri 2007 yıllarına kadar dayanan 2 yıldır da Bursa Ulusal Günler Platformu adı altında birlikte Milli Günlerimizi Anma ve Kutlama Programları ve Çelenk Sunum Törenleri düzenlemekteyiz. Her bir Milli Günü kendi aramızda ana sorumlulukla paylaştırsak da karar alma ve uygulama konusunda süreci birlikte yürütüyoruz. 24 Temmuz Lozan Antlaşması ile ilgili farkındalık oluşturmayı amaçladığımız birazdan izleyeceğiniz video da doğru sorularla doğru cevaplarla ulaşabileceğiniz içeriği hazırlayan Emekli Öğretim Görevlisi Hatice Çağlar Özteke ve DoçDr Turgay Akkuş’ a, kurguyu yapan Cavit Kınalı’ ya destek veren Bursa Büyükşehir Belediye Başkanımız Mustafa Bozbey’ e, Osmangazi Belediye Başkanımız Erkan Aydın’ a, Nilüfer Belediye Başkanımız Şadi Özdemir’ e, Gemlik Belediye Başkanımız Şükrü Deviren’ e, Mustafakemalpaşa Belediye Başkanımız Şükrü Erdem’ e, Harmancık Belediye Başkanımız Haşim Ali Arıkan’ a, Lozan Mübadil Vakfı Mudanya Temsilcisi Hasan Cumhur Aksan’ a , Bursa Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanımız Ali Korkut’ a, Demirtaş Lozan Mübadilleri Derneği başkanımız Hüseyin Çiğdem’ e katkı sunan her bir kuruma başkanları nezdinde ayrıca teşekkür ediyoruz. Ve en büyük teşekkür ve alkış Lozan’ a sahip çıkıyoruz diyerek bu programa destek veren gençlere…

İyi seyirler.

BURSA ULUSAL GÜNLER PLATFORMU

Basın Açıklaması

Mustafa Kemal Atatürk 24.07.1933 deki ifadesinde Lozan Antlaşması için

”Türk milleti aleyhine asırlardan beri hazırlanmış Sevr Antlaşmasıyla tamamlandığı zannedilmiş büyük bir suikastın yıkılışını ifade eden bir belgedir. Osmanlı devrine ait tarihe eşi geçmemiş bir siyasi zafer eseridir.”diyerek Lozan Antlaşmasını; vatanımızın bağımsızlığını, ülkemizin bölünmez bütünlüğünü dünyaya kabul ettirmesinin yanında, 1699 Karlofça Antlaşması’ ndan 224 yıl sonra bir görüşme masasından başı dik kalktığımız ilk antlaşma olması, Anadolu insanını 400 yıl ekonomik boyunduruk altında kapitülasyonlarla yaşadığı zulmü ortadan kaldırıp tam bağımsızlığın ancak ekonomik bağımsızlıkla sağlanabileceğini mazlum milletlere göstererek tarihin akışını değiştiren çok önemli bir belge olduğunu vurgulamak istemiştir.

Milli Kurtuluş Savaşı’ nın önderleri hakkında idam fermanları çıkaran saray ve eşrafı, Paris’in Sevr Kasabasında 10 Ağustos 1920 günü imzalanan Sevr Antlaşmasının hiçbir maddesine itiraz edemezken, boynunda idam fermanı olanlar, Sevr paçavrasından sadece 2 yıl 20 gün sonra 30 Ağustos 1922 günü Dumlupınar’da Türk ulusunun zaferini ilan ettiler. Zaferden kısa süre sonra imzalanan Mudanya Ateşkes Antlaşması sonrası Lozan’da başlaması planlanan barış görüşmelerine ihanet içindekisaraydan İstanbul Hükümetinin çağrılmasına Türkiye Büyük Millet Meclisi 1 Kasım 1922 günü saltanatın kaldırıldığını ilan ederek cevabını vermiştir.

Bu kararın ardından Türkiye’nin tek temsilcisi olarak Lozan’a giden İsmet Paşa başkanlığındaki Ankara heyeti hayranlık uyandırıcı bir diplomatik başarıya imza attı ve antlaşma 24 Temmuz 1923 günü imzalandı. Ancak emperyalist ülke temsilcileri hiç memnun değillerdi. İsmet İnönü bir söyleşide bu durumu şöyle anlatmıştır: “Lozan’da İngiliz Delegesi Lord Curzon ve Amerikan Delegesi ile oturuyorduk. Lord Curzon ‘Lozan’dan memnun ayrılmıyoruz. Hiçbir dediğimizi yaptıramadık. Harap bir memleket devralıyorsunuz. Bunu imar etmeyecek misiniz? Neyle, nasıl yapacaksınız? Para bir bunda, bir de bende var. Geleceksiniz, para isteyeceksiniz, diz çökeceksiniz, reddettiklerinizin hepsini bir bir cebimden çıkarıp önünüze koyacağım.’ demişti. Bu konuşmamızı hiçbir zaman aklımdan çıkarmadım.”

Bu konuşmayı hiçbir zaman aklından çıkarmayan, hiçbir etnik ayrım olmaksızın Türkiye Cumhuriyeti’ ni kuran devrimci vatansever  Türk Halkı namus, ahlâk ve liyakatle yöneterek, akıl ve bilim yolundan ayrılmayarak, ulusları ile birlikte çok çalışarak hem Osmanlı borçlarını ödediler hem yokluk ve yoksunlukları aştılar. Eğitim de yapılan devrimlerle hem uçak üretip ihraç eden sanayisiiletarım ve hayvancılığıyla dünyanın kendini doyurabilen 7 ülkesinden biri olan Türkiye’yi çok kısa sürede yarattılar.

Türk Ulusu’ nun Milli Mücadele’yi gerçekte hangi emperyalist sömürgecilere karşı verdiğini, günümüzde Lozan Antlaşması’ nı yeniden okumak ve anlamak gerektiği aşikardır. “Siz Yunanistan’ı yendiniz İngiltere’yi değil.” diyen Lord Curzon’a İsmet Paşa“Hayır ekselans! Yalnız Yunanistan’ı yenmedik. Güneyde müttefikiniz Fransızları yendik. Onların silahlandırdığı Ermenileri yendik. Müttefikiniz İtalyanları Anadolu’dan uzaklaştırdık. Sizin silahlandırdığınız Doğu Ermenilerini ve Pontus çetelerini yendik. Sizin İstanbul Hükümeti ile birlikte azdırdığınız isyancıları yendik. Silah ve para ile desteklediğiniz Kuvayı İnzibatiye’ yi yendik. En son olarak da maşanız Yunan Ordusunu yenip denize döktük. Mondros’u yendik. Sevr’i yendik. Üçlü Antlaşma’ yı yendik. Bunların hepsinin arkasında siz vardınız; hepsinin ipleri, dümeni, düğmesi sizin elinizdeydi. Biz asıl sizi yendik.” Diyen İsmet İnönü Paşa’ nınişte bu sözlerinde de anlamak mümkündür.

Emperyalistlerle iş birliğiyapmaya devam eden yapılara karşı Lozan’ dan neden vazgeçmememiz gerektiğini anlatanları, 21. yüzyılın Sevr’i olan BOP tuzağına düşülmemesi için uyaranları,paranoyaklıkla yaftaladılar, birçoğu kumpas davalarıyla zindana atıldı. “Keşke Yunan kazansaydı” diyen emperyalizm uşağı, Atatürk, Cumhuriyet ve demokrasi düşmanı, saltanat ve hilafet özlemcileri Lozan’ı “hezimet” olarak ilan ettiler. Adlarının önüne profesör yazdırılan kimi çakma tarihçilerse“Lozan’ın Gizli Maddeleri” olduğunu anlatıyorlardı ki Lozan’ ın 100.yılında bunun bir masal olduğu da ortaya çıktı.

Lozan Antlaşması: Cumhuriyet’in Tapusu, Halkın Onurudur

Bugünde, bu antlaşmaya ve onun tarihsel kazanımlarına yapılan saldırılar sadece bir metne değil, Cumhuriyetimizin kuruluş ruhuna, bağımsızlık iradesine, ulusal egemenliğimize ve halkın alın teriyle kurduğu düzene yöneliktir.

Lozan Antlaşması’yla:

• Ülkemizi parçalara ayırıp sömürecekleri Sevr planı yırtılıp atılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin sınırları tanınmıştır,
• Kapitülasyonlar kaldırılmış, ekonomik bağımsızlığın önü açılmıştır.
• Boğazlar ve azınlıklar meselesi çözüme kavuşmuş, Türkiye eşit haklarla uluslararası topluma katılmıştır.

Yani Lozan, bir barış değil, onurlu bir var oluş belgesidir.

Ancak bugün, Cumhuriyet kazanımlarını yok sayan anlayışlar; Lozan’ı itibarsızlaştırmaya, tarihi ters yüz etmeye çalışmaktadır. Bu çaba, geçmişle hesaplaşma değil, halkla ve halkın egemenliğiyle hesaplaşma çabasıdır.

Lozan, sadece diplomatik bir başarı değil, Anadolu kadınının cepheye mermi taşımasının, Kurtuluş Savaşı’nda toprağa düşen gencin, Kuvayı Milliye ruhunun diplomatik zaferidir.Ve bu ruh, halkın kalbinde yaşamaktadır.

Bugün Cumhuriyet’e, laikliğe, yurtta barış ve dünyada barış diyenlere ve bağımsızlığa saldıranlara karşı en güçlü cevabımız, Lozan’a sahip çıkmak ve onun değerlerini her alanda yaşatmaktır.

Lozan, sadece geçmişimiz değil, geleceğimizin de teminatıdır. Çünkü bu antlaşma, halkın kendi kaderini tayin ettiği; hiçbir dış güce boyun eğmeyeceğini haykırdığı bir iradenin belgesidir.

Cumhuriyetin her bir yurttaşı olarak bizlere düşen görev; bu mirası gelecek kuşaklara onurla ve kararlılıkla aktarmaktır.

Lozan Antlaşması’na sahip çıkmak, Türkiye’ye sahip çıkmaktır.

24 Temmuz Lozan Antlaşması – Video Katılımcı Listesi

Belediye Başkanları

1. Mustafa Bozbey – Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı

2. Erkan Aydın – Osmangazi Belediye Başkanı

3. Şadi Özdemir – Nilüfer Belediye Başkanı (beklemede)

4. Şükrü Deviren – Gemlik Belediye Başkanı

5. (Boş/Sonradan eklenecek isim)

6. Şükrü Erdem – Mustafakemalpaşa Belediye Başkanı

7. Haşim Ali Arıkan – Harmancık Belediye Başkanı

Kent Konseyi Temsilcileri

8. Ertuğrul Aksoy – Bursa Kent Konseyi Başkanı

9. Fatma Çil – Osmangazi Kent Konseyi Başkanı

10. Mustafa Berkay Aydın – Nilüfer Kent Konseyi Başkanı

11. Sedat Akkuş – Gemlik Kent Konseyi Başkanı

Sivil Toplum ve Dernek Temsilcileri

12. Jülide Akköprü – Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Bursa Şube Başkanı

13. Gürhan Akdoğan – Atatürkçü Düşünce Derneği Bursa Şube Başkanı

14. Engin Yurdakul – Birleşik Kamu-İş Bursa Temsilcisi

15. Özkan Rona – Eğitim-İş Bursa Şube Başkanı

16. Alper Şen – Büro-İş Bursa Şube Başkanı

17. Hatice Şeker – Genel Sağlık-İş Bursa Şube Başkanı

18. Nur Akça – Memleket Sevdalıları Derneği Bursa Şube Başkanı

19. Sultan Yurdunal – 29 Ekim Kadınları Derneği Bursa Şube Başkanı

20. Hasan Cumhur Aksan – Lozan Mübadilleri Vakfı Mudanya Temsilcisi

21. Ali Korkut – Bursa Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği

22. Hüseyin Çildem – Demirtaş Lozan Mübadilleri Derneği

Gençlik Temsilcileri

23. Yağız Mert Uğurlu – Bursa Kent Konseyi Gençlik Meclisi Başkan Vekili

24. Neslihan Aytekin – Osmangazi Kent Konseyi Gençlik Meclisi

25. Şebnem Aydıngün – Tüm Yerel Sen Bursa Şube Başkanı

26. Efe Kerem Soyalp – Gemlik Kent Konseyi Gençlik Meclisi Başkanı

27. Elçin Baştaymaz – Memleket Sevdalıları Derneği Gençlik Kolları

28. Mustafa Tepe – ADD Bursa Şubesi Gençlik Kolları Bşk. Yrd.

29. Ceyda Nur Sezer – ADD Bursa Şubesi Gençlik Kolları

30. Samet Şirin – ADD Bursa Şubesi Gençlik Kolları

31. Resul Karadağ – ADD Bursa Şubesi Gençlik Kolları Başkanı

32. Gülay Boğa – ADD Bursa Şubesi Gençlik Kolları

33. Recep Çakır – ADD Bursa Şubesi Gençlik Kolları

Konuklar ve Katılımcılar

• Mehmet Saldır – Bursa Büyükşehir Belediyesi adına

• Erkan Aydın – Osmangazi Belediye Başkanı

• İYİ Parti İl Başkanı – İsmail Kaya

• Bağımsız Türkiye Partisi – Zeki Garaçoğlu

• Şirin Alçı Hakverdi – Osmangazi Meclis Üyesi

Bu video listesi, Lozan Antlaşması’nın ulusal ve tarihsel değerine sahip çıkan farklı kurumlardan temsilcilerin dayanışma ve birlik mesajını içeriyor. Aynı zamanda gençliğin programa güçlü katılımı da Lozan’ın geleceğe taşınmasında önemli bir vurgu noktası olarak öne çıkıyor.