Kocaeli Çıraklık ve Staj Mağdurları Derneği (Kocaeli ÇSSM), Ankara’da düzenlenen ekonomik çalıştayda hükümet ve muhalefet temsilcilerine seslendi. Dernek Başkanı Beyhan Ünal, çocuk yaşta başladığı çalışma hayatının, sigorta ve emeklilik sisteminde yok sayılmasına sert tepki gösterdi. Ünal, elinde taşıdığı eski sigorta kartını göstererek, bu durumun sadece mağduriyet yaratmakla kalmayıp, Anayasa’nın eşitlik ilkesini de ihlal ettiğini belirtti.
“Bize Verilen Kartların İçi Boş Çıktı”
Zafer Partisi tarafından düzenlenen “Dul ve Yetim Ekonomik Çalıştayı”na katılan Kocaeli ÇSSM Başkanı Beyhan Ünal, kürsüde yaptığı konuşmada, stajyer ve çırak olarak çalışanların sigorta mağduriyetlerinin toplumsal ve hukuki boyutlarına dikkat çekti. Ünal, 14 yaşında başladığı mesleki eğitimi sırasında kendisine verilen ve “sigortanız başladı” denilerek teslim edilen SSK kartını gösterdi.
“Yıllar önce bana verilen bu kartın, bugün hiçbir işe yaramadığını görüyoruz. ‘Seni güvence altına alıyoruz’ dediler, ama yıllar sonra bir ‘hokus pokus’ ile bizi sistemden sildiler. Bu kartın geçersiz olduğunu söylemek, mesleki eğitime teşvik edilen çocukları kandırmaktır. Bugün emekliliğimi beklerken, birçoğumuzun sigorta başlangıcı yok sayılıyor. O dönemde güvence altında olduğumuzu düşündük, ama şimdilerde geçmişteki çıraklık günlerimizin hiçliğiyle karşılaşıyoruz” diyerek yaşadığı mağduriyeti vurguladı.
Anayasa’nın Eşitlik İlkesine Aykırılık
Ünal, konuşmasının ilerleyen kısmında, aynı iş yerinde çalışan, aynı şartlarda ve aynı tozu yutarak mesleklerini icra eden işçiler arasındaki statü farkının da adaletsizlik yarattığını ifade etti. “Uzun yıllar aynı atölyenin içinde, aynı şartlarda çalışan iş arkadaşlarımızla sigortalılık durumlarımızın farklı olması kabul edilemez. Bu durum, Anayasa’nın eşitlik ilkesine tamamen aykırıdır. İnsan onuruna yakışır bir iş düzeni istiyoruz. Asgari ücretin üçte biriyle çalıştırılan, kuryelik yapmaya zorlanan çocuklarla bu ülkenin sanayisi gelişemez” diyerek, stajyerlerin çalışma şartlarının iyileştirilmesi gerektiğini dile getirdi.
3308 Sayılı Kanun’un Güncellenmesi Gerekiyor
Ünal, konuşmasında Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) kararlarına da değindi ve 1986 yılında çıkarılan 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun günümüzün iş gücü ve çalışma şartlarına uygun şekilde revize edilmesi gerektiğini belirtti. “Mesleki eğitimi teşvik etmek adına oluşturulmuş bu kanun, artık geçerli olamayan ve çağ dışı kalan hükümler içeriyor. 3308 sayılı kanun, genç iş gücünün karşılaştığı zorlukları görmezden geliyor. Bizim gibi çocuk yaşta çalışan bireylerin haklarını güvence altına alacak bir düzenlemeye ihtiyaç var” dedi.
Beyhan Ünal, sözlerine şöyle devam etti: “Biz bu ülkenin sanayisini parmaklarımızla, emeğimizle büyüttük. Hakkımız olan sigorta başlangıcının, emeklilikte de başlangıç sayılmasını istiyoruz. Bu haksızlık giderilmeden, mesleki eğitimde kalite veya devamlılık sağlanamaz. Hem iş gücümüzün verimliliğini artırmak hem de bu alanda yapılacak yatırımların kalıcı olması için düzenlemelerin yapılması şart.”
Stajyerlerin Emekliliği Haksız Yere Yok Sayılıyor
Beyhan Ünal’ın tepkileri yalnızca kendi derneği üyeleriyle sınırlı değildi. Birçok stajyer ve çırak, yıllarca verdikleri emeklerin karşılığını emeklilikte alamadıklarını dile getiriyor. Türkiye’deki yüzbinlerce genç, eğitimlerini tamamlayıp iş hayatına atıldığında, stajyerlik ve çıraklık dönemi sigorta başlangıçları “geçersiz” sayılıyor. Bu da stajyerlerin, çıraklık dönemlerinde yaptıkları işlerin sigortalı sayılmaması ve dolayısıyla emeklilikte hak kaybı yaşamalarına yol açıyor.
Ayrıca, ülkedeki sanayi alanında büyük emek harcayan ve büyük bir potansiyele sahip bu gençlerin mağduriyetleri, Türkiye’nin ekonomik büyümesi ve iş gücü verimliliği üzerinde de olumsuz etkiler yaratıyor. Çalışma hayatına genç yaşta atılan bireylerin hak ettikleri sigorta primlerinin yatırılmaması, ilerleyen yıllarda bu kişilerin emeklilik hakkını etkiliyor. Bu durum, aynı sektörde çalışan işçilerin sigorta haklarının eşit olmaması, iş gücü piyasasında ciddi eşitsizlikler yaratıyor.
Çözüm Talepleri: Güvence Altına Alınan Genç İşçiler, Haklarını Geri Almalı
Kocaeli ÇSSM Başkanı Beyhan Ünal, tüm bu sorunların çözülmesi için somut adımlar atılmasını talep etti. Dernek, başta hükümet olmak üzere, tüm yetkililerden stajyer ve çıraklık döneminde çalışanların sigorta primlerinin düzenli olarak yatırılmasını, bu dönemin emeklilikte hak sayılmasını ve 3308 sayılı kanunun güncellenmesini bekliyor. Ayrıca, eğitim alanında yapılan yatırımların sadece teorik değil, pratikte de gençlerin hayatını iyileştirecek şekilde olmasını talep ediyor.
“Bugün burada, tüm mağdurlar adına bir çağrıda bulunuyoruz: Stajyer ve çıraklarımıza sağlanan haklar, sigorta primleri ve emeklilikteki geçersizlik durumları mutlaka düzeltilmelidir. Emeğimizin karşılığını almak için, bu konuda kalıcı çözüm yolları üretilmelidir” diyerek sözlerini tamamladı.
Staj ve çıraklık dönemlerinde mağduriyet yaşayan genç işçiler, uzun yıllar sonra emeklilik hakkından mahrum kalmakta ve bu durum, Anayasa’nın eşitlik ilkesini ihlal etmektedir. Gençlerin, çalışma hayatında eşit haklara sahip olmaları, mesleki eğitimdeki kalitenin artırılması ve emeklilikte mağdur olmamaları için, ilgili yasaların hızla revize edilmesi gerekmektedir.
