Ülkemizde ömür kayıplarının yüzde 33’ünü oluşturan kalp krizi tüm dünyada görülen mevt nedenleri ortasında birinci sırada yer alıyor. Halbuki ki araştırmalar kimi hayat üslubu değişiklikleriyle bu riskin azaltılabildiğini ortaya koyuyor.
Ülkemizde hayat kayıplarının yüzde 33’ünü oluşturan kalp krizi tüm dünyada görülen vefat nedenleri ortasında birinci sırada yer alıyor. Meğer ki araştırmalar kimi hayat usulü değişiklikleriyle bu riskin azaltılabildiğini ortaya koyuyor. Bilhassa içinde bulunduğumuz kış mevsimi kalp damarlarının daralmasına ve tansiyonu yükselterek kalbin süratli atmasına yol açtığı için Acıbadem Altunizade Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hasan Karabulut soğuk havalarda daha temkinli olunmasını tavsiye ediyor. Kalp krizi, ‘koroner arterlerin tıkanması ya da çok daralması sonucu kalp kasına giden kan akışının durması’ olarak tanımlanırken, ülkemizde ölümlerin yüzde 33,4’ü kalp damar hastalıklarından kaynaklanıyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hasan Karabulut, erkeklerde daha sık görülse de, ‘Kalp hastalığı erkek hastalığıdır’ bilgisinin gerçek olmadığını belirtiyor. Bayanlarda koroner kalp hastalığının göğüs kanseri ve öbür hastalıklardan daha sık görüldüğünü ve erkeklerde olduğu üzere bir numaralı vefat nedeni olduğunu söylüyor. Hatta birinci kalp krizinde mevt riskinin, bayanlarda erkeklerden 2 kat daha fazla olduğunu kelamlarına ekliyor.
Hatalı hayat alışkanlıklarına dikkat!
Kalp krizine yol açan etkenlerin kimileri değiştirilebilir, kimileri ise değiştirilemez risk faktörleri olarak bedellendiriliyor. ‘Genetik yatkınlık, cinsiyet, ileri yaş, diyabet ve stres’ değiştirilemeyen risk faktörlerinin başında geliyor. Diyabet hastaları yalnızca koroner kalp hastalığı değil felç, kalp krizi ve ani mevt açısından da daha riskli kümede yer alıyor. Yaş ilerledikçe risk artıyor, fakat sıhhatsiz ve sistemsiz beslenme, hareketsiz hayat, sigara ile alkol tüketimi ve ağır fizikî aktiviteler günümüzde ani kalp krizinin erken yaşlarda ortaya çıkmasına neden oluyor. Ayrıyeten yapılan çalışmalar ağır iş temposu ve gerilimin kalp hastalıklarının gelişimini ve kalp krizini tetiklediğini gösteriyor.
Soğuk hava kalp krizini tetikleyebiliyor!
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hasan Karabulut, bununla birlikte havaların soğumasının da kalp sıhhatini olumsuz etkilediğine değiniyor. Soğuk ve rüzgarlı hava kalp damarları üzerinde bilhassa mevcut olan ve klinik olarak belirti göstermeyen bir damarı daha da daraltarak ve tansiyonu yükseltip kalp suratını artırarak kalp krizini tetikleyebiliyor. Bu nedenle bilhassa kalp rahatsızlığı bulunan bireylerin soğuk havalarda hayat alışkanlıklarına dikkat etmeleri büyük değer taşıyor.
İlk yapılması gereken sigarayı bırakmak
Değiştirilebilir risk faktörlerine baktığımızda ise ‘sigara, hipertansiyon, obezite, kolesterol ve hareketsizlik’ göze çarpıyor. Sigara içen şahıslarda kalbe giden oksijen azalıyor; kan basıncı, kalp suratı ile kanın pıhtılaşması artıyor. Münasebetiyle kalp damar hastalıklarının azaltılması ve önlenmesinde ekarte edilmesi gereken birinci risk faktörü sigara oluyor. Toplumda hipertansiyonu olan hastaların neredeyse yarısı bundan habersiz oldukları için vakit zaman kan basıncının ölçtürülmesinde yarar olduğu vurgulanıyor, çünkü hipertansiyon koroner arter hastalığının en değerli risk faktörlerinden biri. Çağımızın değerli hastalıklarından obezitenin tedavi edilmesi ve kan yağlarının, yani kolesterolün düşürülmesi tekrar kalp krizi riskini azaltıyor. En az bunlar kadar kıymetli bir risk faktörü de hareketsiz hayat stili olarak kabul ediliyor.
Anjiyo ile stent takılması en yaygın yöntemlerden
Günümüz tıp tekniklerinin her geçen gün geliştiğini söz eden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hasan Karabulut, kalp krizinin pek çok farklı tedavi tekniği bulunduğunu anlatıyor. Buna nazaran, kalp krizi geçiren hastaya en kısa müddette koroner anjio yapılarak, kalp krizine neden olan tıkalı damara stent usulü uygulanabiliyor. Stent tekniği kalp damarlarına yerleştirilen küçük, süzgeç gibisi bir halka ile kan akımını tekrar sağlıyor. Şayet hastada çok damar hastalığı varsa, tıkalı ve kalp krizine neden olan damara balon süreci gerçekleştirilip süreksiz bir kan akımı sağlanıyor. Hasta acil olarak koroner bypass cerrahisine yönlendiriliyor.
Minimal invaziv bypass ile tüm tıkalı damarlar açılıyor
Açık kalp ameliyatı ile yahut atan kalpte göğüs atardamarı, kol atardamarı ve bacaktan alınan toplardamarlar ile yeni bir yol oluşturularak, tıkalı damara kan akımının tekrar sağlanmasını gerçekleştiren operasyonlara ‘koroner bypass ameliyatı’; şayet kapalı formül uygulanırsa buna da ‘minimal invaziv bypass ameliyatı’ deniliyor. Standart bypass cerrahisinde hastanın göğüs kafesi açılarak tıkalı olan damarların ötesine bypass süreci uygulanırken minimal invaziv cerrahide ise hastanın sol göğsünde dördüncü kaburga aralığına denk gelen bölgeden 3-4 cm civarında bir kesi yapılarak kalbe ulaşılıyor ve hastanın gereksinim duyulan tüm tıkalı damarlarına bypass süreci uygulanıyor. Prof. Dr. Hasan Karabulut, bu tekniğin yararları hakkında, “Hastanın göğüs kemiği kesilmediği için kemik kaynama sorunu ortadan kalkar. Yara yeri enfeksiyonu görülmez. Akciğer sorunlarının görülme sıklığı çok düşüktür. Kesi küçük olduğu için kanama ölçüsü azalır. Hastanın hastanede ve ağır bakımda kalış müddeti kısalır. Bu sayede hastanede uzun yatışa bağlı gelişebilecek komplikasyon oranları azalır. Hastalar süratli bir biçimde günlük ve iş hayatlarına dönebilir” diyor. Kapalı ameliyat uygulanabilecek tüm hastalara robot takviyeli bypass da yapılabiliyor.
